Sipas teorisë standarde të Bumit të Madh; papritur, në njëfarë mënyre, ndodhi diçka e veçantë me të cilën zuri fill koha, njëkohësisht edhe Gjithësia.

Koha është një madhësi fizike që mund të matet me saktësi. Ajo nuk është ndonjë shkallë fizike e patundshme e Gjithësisë, por varet nga se ku dhe në cila rrethana matet.

Përpara daljes së teorisë së relativitetit të Einstein'it, koha konsiderohej si diçka absolute dhe e përgjithëvlefshme, e njëjtë për këdo pa përfillur rrethanat e tij fizike. Në teorinë e tij Einstein'i hodhi mendimin se ndërkoha e matur midis dy ngjarjeve varet nga se si po lëviz ai që i vëzhgon ato. Kështu, dy vëzhgues që nuk lëvizin njësoj do të përjetojnë zgjatje të ndryshme kohe midis dy ngjarjeve të njëjta.

Ky efekt shpjegohet shpesh duke marrë për shembull "paradoksin e binjakëve". Ta zëmë sikur kemi dy binjakë Zanën dhe Sajmirin. Sajmiri hypën në një anije kozmike dhe udhëton me shpejtësinë e dritës për tek një yll i afërt, pastaj kthehet përsëri në Tokë, ndërkohë që Zana qëndron në shtëpi. Për Sajmirin udhëtimi ka marrë, le të themi, një vit, por kur ai ka zbritur në Tokë vën re se këtu kanë kaluar 10 vjet. Motra e tij është tashmë 9 vjet më e madhe në moshë se ai. Sajmiri me Zanën nuk janë më moshatarë, megjithëse kanë lindur në të njëjtën ditë. Ky shembull shpjegon një lloj të caktuar udhëtimi kohor. Në të vërtetë, Sajmiri ka kërcyer nëntë vjet në të ardhmen e Tokës.

Shtrembërimet e çuditshme të kohës neve nuk na bien në sy në jetën e përditshme, kjo sepse efektet bëhen dramatike vetëm kur lëvizja ndodh me një shpejtësi pranë asaj të dritës. Edhe kur je duke udhëtuar me aeroplan, që është një nga mjetet më të shpejta, shtrembërimi i kohës është vetëm prej disa nanosekondash. Por ama, përmes matjes me orëra atomike është provuar se koha më të vërtetë shtrembërohet përmes lëvizjes. Kështu që udhëtimi kohor për në të ardhmen është fakt i provuar, ndonëse deri tani ka ndodhur me sasi jopërshtypjelënëse.

Ne kemi shpikur orët për të matur kohën. Por pavarësisht nga kjo, secili ka kohëndjesinë vetiake e cila mund të ndryshojë thellësisht nga ajo e të tjerëve.

Kohëndjesia vetiake është vetëm një iluzion i prodhuar nga truri ynë. Prandaj edhe koha mund të shkojë shumë ngadalë ose tepër shpejt.
Kur jemi duke pritur për diçka, koha shkon tepër ngadalë. Nëse përjetojmë shumë gjëra, atëherë koha mund të shkojë vetëtimthi pa e kuptuar.

Koha copëtohet në trurin tonë në njësi të vogla. Brenda këtyre njësive koha nuk ekziston, çdo gjë duket të ndodhë në të njëjtën kohë. Në këtë mënyrë truri ia del mbanë të bashkërendojë ndjesitë e ndryshme në mënyrë të përsosur me njëra-tjetrën. Dhe ne na duket sikur po e përjetojmë gjithçka në të njëjtën kohë.

Shih:

Enciklopedi shqip e Rruzull.net

Copyright © by Rruzull.net. Të gjitha të drejtat të rezervuara © nga Rruzull.net - (647 herë lexuar)