Kėrko     

 Bėhu anėtar!Treguesi | Fjalor Gjermanisht-Shqip | Enciklopedia | Kuvendi | Kėndi yt  

Nė brendėsi tė Rruzull.net:


[ Paleontologji ]

·Përplasja i bëri dinozaurët sundues
·Heronjtë dhe përbindëshit e Homerit ishin kafshë parahistori

Treguesi

Fjalorėt e Rruzullit
 Enciklopedia e Rruzullit
 Gjermanisht-Shqip
 Fjalor etimologjik
Astronomi/Fizikė
 Gjithėsia
 Fizikė
 Dimensione shtesė
 Mė shpejtė se drita
 Sistemi Diellor
 Toka
 Hėna
 Marsi
· Jashtėtokėsor
· Astrologji
Mjekėsi
 Ndihma e shpejtė
 Sėmundje
 Sėm. ngjitėse
 Alergjitė
 Drogat
 Farmaceutikė
 Pyet mjekun (mbyllur)
· Mikroorganizmat
 Trupi i njeriut
 Organet e trupit
 Zemra
 Transplantime
 Mbipeshė
 Hormone
 Rėnia e flokėve
· Dhėmbėt
· Gjumi
· Shqisa
 Bioinxhinieri
 Gjenetikė
Shoqėri
 Njerėzit e hershėm
 Evolucioni i njeriut
 Evolucioni seksual
 Mbi seksin
 Pjellshmėri
 Krijimi i njeriut
 Foshnje
 Gra
 Meshkuj
 Gjinitė
 Familja
 Psikologji
 Vetėdija
 Truri
 Kujtesa
 Gėnjeshtrat
 Mėrzia
 Sociologji
 Drejtėsi
 Politikė
 Fe
 Besėtytni
· 
Qytetėrime
· Arkeologji
 Arkitekturė e Lashtė
 Arkitekturė Moderne
 Kulturė
 Art
 Popuj/Gjuhė
 Shqipja
 Hist. e Shqipėrisė
 Atdheu nė shifra
 Histori
 Ushtri
 Aero-luftarakė
 Spiunazh
 Terrorizmi
Natyra
 Krijimi i jetės
 Kimi
 Diamanti
 Evolucioni biologjik
 Paleontologji
 Kafshė
· Liqene shqiptare
· Klima
· Matematikė
Teknologji
 Telekomunikim
 Kompjuter
 Internet
 Fluturim
 Leonardo Da Vinci

Tė dhėna
 Dėrgo njė shkrim
 A mund tė shkruaj ?
 Mbi Rruzull.net
 Tregoja dikujt
 Merr titujt e Rruzullit
 Arkivi
 Lėndėt
 Kuvendi
 Pyetėsorė
 Top 10
 Kėrko
· Lidhje
· Kėndi Yt
 Pėrshtypjet
 Na shkruaj
 Numėruesi

Kush ėshtė brenda?!
Tani janė, 163 vizitorė dhe 0 anėtar(ė) nė linjė.


Voto pėr Rruzull.net




  
ilir


 Albani (Albanoi)(kliko këtu për ta zmadhuar) nga Alexander G. Findlay prej Classical Atlas to Illustrate Ancient Geography (Atlasit klasik për të ilustruar gjeografinë e lashtë) , New York (Nju Jork), 1849
Pjesëtar i njërit prej popujve të lashtë të Ilirisë që popullonin përpara mësymjeve barbare ato pjesë të Ballkanit ku nuk kishte as grekë, as dakë, as maqedonas, kryesisht anën lindore dhe veriore të Adriatikut deri edhe të sotmet Kroaci, Slloveni, Bosnjë dhe Hercegovinë, Maqedoni, Shqipëri, Mal i Zi, Kosovë dhe Serbi dhe që sipas mendimit të përgjithshëm janë stërgjyshërit e shqiptarëve të sotëm. 

Në shekullin I, Pliny (shqip. Plini) përmend një fis ilir të quajtur Olbonenses, që duhet të jetë fjala për 'Albanenses', ashtu si latinët quanin arbrit.

Në shekullin II, gjeografi dhe astronomi nga Aleksandria, Ptolemaeus (Ptolemeu), skicoi një hartë me domethënie të jashtëzakonshme për historinë e Ilirisë. Kjo hartë tregon qytetin e Albanopolisit (me vendndodhje të përcaktuar në jug të Durrësit). Ptolemeu përmend gjithashtu fisin ilir Albanoi, që jetonte rreth këtij qyteti.

Ilirët kishin vendosur sundimin e tyre mbi lundrimet dhe tregtinë që bëhej mbi detin tepër të populluar Adriatik të asaj kohe i cili kishte një rëndësi të veçantë pasi lidhte Mesdheun me Europën Qendrore. Grekët që bënin tregti me ilirët i shihnin këta të fundit si luftëtarë barbarë.
Nuk dihet shumë mbi jetën e tyre të përditshme.

Në nje vend në gadishullin Peljesac rreth 90 kilometra në veriperëndim të Dubrovnikut në Kroaci është zbuluar një shpellë që mendohet të ketë qenë një vend i shenjtë i ilirëve ku nuk ka shkelur këmbë njeriu për rreth 2 mijë vjet. Ilirët duhet ta kenë mbyllur vetë këtë shpellë rreth shekullit të parë para erës sonë për ta mbrojtur nga legjionet romake që po përparonin gjithnjë e më tepër në Iliri. Një shtatore prej guri stalagmiti 60 cm e gjatë qe vendosur në qendër të dhomës së fundit në atë mënyrë që një tufë rrezesh dielli që vinin nga hyrja e shpellës binin mbi të vetëm në çaste të veçanta të vitit dhe kjo periudhë duhet të ketë qenë ajo e solsticit të Diellit (periudhë e vitit kur Dielli është më larg nga Ekuatori). Përveç kësaj u gjetën në sasi të papara më parë, rreth 100 kg qeramikë dhe në një gjendje tepër të mirë me qindra copa poçesh, qypash, amforash nga Iliria, Roma, Athina, Egjypti në disa prej të cilave qe shënuar se i kushtoheshin Afërditës. Nga gjetjet mirret vesh se njerëzit (duhet të kenë qenë një grup i zgjedhur njerëzish) mblidheshin për të kryer rituale të mistershme gostie dhe mbarsjeje. Kjo e fundit mund të jetë kryer në formën e orgjisë.

Të gjithë këto fakte të bëjnë të mendosh se kemi të bëjmë me një tempull i cili i kushtohej perëndeshës së dashurisë dhe mbarsimit Afërditë. Kjo perëndeshë njihet si të jetë greke, por disa historianë shqiptarë dhe të huaj janë të bindur se perëndesha ka qenë ilire por e huazuar nga grekët e vjetër. Drejtuesi i projektit studiesi kanadez Tim Kaiser i cili punon për llogari të Muzeut Royal Ontari të Torontos thotë: "Ky është një monument seksualiteti, potence, burrërie dhe fuqie..."

Qeramikat më të vjetra datonin rreth 2500 vjet p.e.s, ndërsa më të rejat 400 vjet p.e.s. Gjetje të tjera datonin deri 6000 p.e.s. Kjo tregon që kjo shpellë ka pasur rëndësi të madhe për një mijëvjeçar të tërë. U gjetën gjithashtu eshtra fëmijësh dhe delesh, dhe copa karboni. Kjo gjetje është shumë e rrallë, zbulohet për herë të parë një vend i shenjtë i ilirëve aq më tepër që është i paprekur për mijëra vjet. Mendohet se enët ose duhet t´u jenë dhënë ilirëve si një formë takse për të kaluar në ujërat e tyre ose u janë rrëmbyer anijeve që kanë kaluar andej përgjatë një akti piraterie.
Enët e qeramikës nuk ishin të thyera nga koha apo dheu por mendohet të jenë përplasur e thyer me qëllim nga vetë njerëzit pas gostive. 

Me pushtimet sllave, njëmijë vjetët që ndajnë fundin e lashtësisë me epopenë e Skënderbeut janë histori tragjike e fillimit të shuarjes së një populli, të një trungu etnik vendës.

Shih:

  • Përmendjet e hershme të arbërve
  • Një tempull ilir kushtuar Afërditës
  • Arbëria e kohës së Skënderbeut





  • [ Kthehu mbrapa ]

    Enciklopedi shqip e Rruzull.net

    (Albanian etymology, etimologji) Tė gjitha tė drejtat e Enciklopedisė dhe fjalorėve tė Rruzullit janė tė rezervuara © nga Rruzull.net - (669 herė lexuar)

    Shkrimet e revistës Rruzull nuk lejohen të përdoren për qëllime komerciale (fitimprurëse). Për të mos u shpërdoruar në këtë mënyrë nuk mund as të kopjohen për t'u vendosur diku tjetër në internet përveç rasteve të veçanta kur kjo është lejuar nga Rruzull.net.
    Mund t'i shkruani Rruzull.net këtu.
    Të gjitha të drejtat e këtyre faqeve, shkrimeve origjinale, përmbledhjeve nga burime të huaja, përkthimeve, shqipërimeve (përveç fotografive dhe përmbledhjeve të mbështetura në material në shqip) i takojnë Rruzull.net © 2000-2006.
    PHP-Nuke Copyright © 2005 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
    Faqe e nxjerrė nė: 0.32 sekonda