Kėrko     

 Bėhu anėtar!Treguesi | Fjalor Gjermanisht-Shqip | Enciklopedia | Kuvendi | Kėndi yt  

Nė brendėsi tė Rruzull.net:


[ Organet e trupit tė njeriut ]

·Lėngjet krijohen dhe pėrvetėsohen nė zorrėn e hollė
·Barku vendos
·Kanceri i lëkurës
·Mėlēia - laboratori i trupit

Treguesi

Fjalorėt e Rruzullit
 Enciklopedia e Rruzullit
 Gjermanisht-Shqip
 Fjalor etimologjik
Astronomi/Fizikė
 Gjithėsia
 Fizikė
 Dimensione shtesė
 Mė shpejtė se drita
 Sistemi Diellor
 Toka
 Hėna
 Marsi
· Jashtėtokėsor
· Astrologji
Mjekėsi
 Ndihma e shpejtė
 Sėmundje
 Sėm. ngjitėse
 Alergjitė
 Drogat
 Farmaceutikė
 Pyet mjekun (mbyllur)
· Mikroorganizmat
 Trupi i njeriut
 Organet e trupit
 Zemra
 Transplantime
 Mbipeshė
 Hormone
 Rėnia e flokėve
· Dhėmbėt
· Gjumi
· Shqisa
 Bioinxhinieri
 Gjenetikė
Shoqėri
 Njerėzit e hershėm
 Evolucioni i njeriut
 Evolucioni seksual
 Mbi seksin
 Pjellshmėri
 Krijimi i njeriut
 Foshnje
 Gra
 Meshkuj
 Gjinitė
 Familja
 Psikologji
 Vetėdija
 Truri
 Kujtesa
 Gėnjeshtrat
 Mėrzia
 Sociologji
 Drejtėsi
 Politikė
 Fe
 Besėtytni
· 
Qytetėrime
· Arkeologji
 Arkitekturė e Lashtė
 Arkitekturė Moderne
 Kulturė
 Art
 Popuj/Gjuhė
 Shqipja
 Hist. e Shqipėrisė
 Atdheu nė shifra
 Histori
 Ushtri
 Aero-luftarakė
 Spiunazh
 Terrorizmi
Natyra
 Krijimi i jetės
 Kimi
 Diamanti
 Evolucioni biologjik
 Paleontologji
 Kafshė
· Liqene shqiptare
· Klima
· Matematikė
Teknologji
 Telekomunikim
 Kompjuter
 Internet
 Fluturim
 Leonardo Da Vinci

Tė dhėna
 Dėrgo njė shkrim
 A mund tė shkruaj ?
 Mbi Rruzull.net
 Tregoja dikujt
 Merr titujt e Rruzullit
 Arkivi
 Lėndėt
 Kuvendi
 Pyetėsorė
 Top 10
 Kėrko
· Lidhje
· Kėndi Yt
 Pėrshtypjet
 Na shkruaj
 Numėruesi

Kush ėshtė brenda?!
Tani janė, 133 vizitorė dhe 0 anėtar(ė) nė linjė.


Voto pėr Rruzull.net




  
jetë


Tipari ose cilësia që dallon organizmat e gjallë nga ato të vdekur dhe nga lënda e pajetë, e shprehur në funksione si metabolizmi, rritja, riprodhimi, dhe kundërpërgjigja ndaj nxitjeve ose përshtatja ndaj mjedisit të cilat vijnë nga përbrenda organizmit.

Uji i rrjedhshëm është vendimtar për jetën, ashtu si e njohim ne.

Filozofi Poseidon (Poseidonius 135 - 51 p.e.s.) ka shkruar: "Dielli ndriçon krejt botën pothuajse të pafundmë. Përmes plotnisë së fuqisë së tij ai i hukat Tokës jetë..."

Jeta në Tokë, në formën e mikrobeve, ka filluar para mbi 3.4 miliardë vjetësh. Akoma nuk ka ndonjë shpjegim të saktë mbi se si është krijuar jeta në Tokë.
Si duket ajo që u krijua e para ishte qeliza e cila më vonë u mbush me molekula të gjalla. Sistemet e gjalla e kanë zanafillën në të ashtuquajturat "inkubatorë inorganikë" - kupe të vogla në shkëmbinj sulfurikë në fundin e oqeaneve. Sulfuri i hekurit përshpejton reaksionet që bashkojnë molekulat inorganike në organike - disa baktere e përdorin atë edhe sot e kësaj dite.

Kur rrjedhjet hidrotermale - të pasura në lëndë themelore për krijimin e jetës si hidrogjen, cianik, sulfur dhe monokside karboni - dolën nga korja e Tokës në fundin e oqeaneve, u shkaktuan reaksione midis tyre brenda zgavrave të vockla të sulfideve metalike duke formuar kështu organizmat e parë të gjallë.

Kështu jeta është një rrjedhojë kimike rrymash tejçuese përgjatë kores së Tokës dhe, në parim, kjo gjë mund të ndodhë në çdo planet apo hënë të lagësht dhe njëkohësisht shkëmbore si ç´mund të bëhet fjalë për hënën Europa të Jupiterit që mendohet të ketë një kore të akullt.

Një teori tjetër thotë se jeta në fillimet e saja ishte pjesë e ligjeve të grimcave, Mekanikës Kuantike. Kjo mekanikë i dha jetës hapin vendimtar. Në këtë shikim të ri del që jeta që është zhvilluar në planetin tonë i ka rrënjët e saja thellë në Gjithësi e cila nga ana e saj gjithashtu u bindet ligjeve të Mekanikës Kuantike.
Pra ai që i dha hov jetës në Tokë ka qenë një shkaktar që i përket Mekanikës Kuantike. Vetë teoria e kësaj mekanike parashikon qenien e qelizave të gjalla.
Edhe vetë molekula e DNA-së e cila drejton qelizat e organizmave të gjallë është pjesë e parimeve të Mekanikës Kuantike. Efekti i kësaj mekanike sipas të cilit një grimcë mund të jetë njëkohësisht në vende të ndryshme është po ai që ndodh me DNA-në. Kështu krijohet një dinamikë e jetës.

Sipas një teorie tjetër jeta në Tokë mund të jetë krijuar nga një përzierje e vetëm dy aminoacideve, beta-alaninë dhe glicinë të cilat janë sjellur në Tokë nga
kometat. Po të njëjtët aminoacidë janë të nevojshëm për të krijuar peptidnukleinoacidin që mendohet të jetë ai acid prej të cilit është formuar DNA-ja.

kollofisësh apo të kollofitesh: jeta është një luftë për të mbijetuar. Të gjitha mundësitë shfrytëzohen plotësisht për të gjetur një qoshe të ngrohtë që do të mundësonte ekzistencën e vetë qenies. Ngadhënjimtar del ai organizëm që i është përshtatur më së miri mjedisit ku jeton.

Por kjo nuk do të thotë se mbijetesa e individëve më të suksesshëm është e garantuar përgjithmonë, pasiqë rrethanat ndryshojnë tërë kohës.

Disa kafshë kanë zhvilluar ndërkëmbyeshmëri gjithnjë e më të efektshme në mënyrë që t'i bëjnë ballë rrugës së jetës. Shumëllojshmëria e natyrës ka për shkas pikërisht këtë ndryshim të vazhdueshëm. Përftimi i kësaj begatie jete ka ngjarë përgjatë një kohe të gjatë. Nga forma krahasimisht të thjeshta jete janë zhvilluar përgjatë një rrjedhe prej miliona vjetësh organizma gjithnjë e më të ndërlikuar.

Llojet e kafshëve që jetojnë sot janë fryt i këtij evolucioni. Disave iu desh përgjatë rrjedhës kohore të ndryshonin vetëm pak, në mënyrë që t'iu përshtateshin kushteve gjithnjë e në ndryshim. Disa të tjerë iu nënshtruan kthesave rrënjësore.

Në tërë Tokën iu desh jetës t'i bëjë ballë sfidave gjithnjë e më të reja si dhe t'i përshtatet kushteve nga më të skajshmet. Këto ujdisje përcaktohen në fund të fundit nga ajo që është trashëguar në qeliza, pra nga gjenet. Janë vetëm pak ato gjene që drejtojnë të tërë rrjedhën, duke qenë përgjegjëse për zhvillimin e trajtës së jashtme. Ky parim ndodhet brenda të gjithë organizmave që gjenden në natyrë. Ky është një tregues i qartë i një burimi të përbashkët të jetës.

Ka një lidhje më të qartë që hallkëzon qeniet e gjalla me njëra-tjetrën. Kafshët nga më të ndryshmet, bota e madhe e bimëve dhe vetë bakteriet shfaqin një shenjë dalluese të prejardhjes së tyre të përbashkët në DNA, molekulën e trashëgimisë. Pavarësisht nga qenia e gjallë, në të cilën ndodhet DNA, ajo është e përbërë gjithnjë nga katër elementë ndërtimi. Mënyra e renditjes së këtyre përbërësve e bën qenien e gjallë të jetë ajo që është. Ndryshimet më të vogla në kodin gjenetik mund të sillnin ndryshime të mëdha në ndërtimin trupor të saj.

Ashtu si me legot, blloqet themelore ndërtuese në biologji janë të ngurtë dhe fare të ngjashëm me njëri-tjetrin, por "një variacion i gjerë strukturash mund të ngrihen nga pjesë të ngjashme.

Nga variacionet e renditjeve të elementëve të ndërtimit është përftuar shumëllojshmëria e jetës. Nën sundimin e kushteve të mjedisit morën trajtë forma jete të cilat munden të mbijetojnë në një qoshe të ngrohtë të Tokës sonë. Së fundi, edhe njeriu është prodhim i këtij evolucioni.

Para së gjithash në SHBA po forcohet gjithnjë e më tepër një lëvizje, për të cilën një teori mbi një histori të ndërlikuar zhvillimi të jetës si Teoria e Evolucionit nuk vlen dy lekë. Kjo lëvizje bën propagandë të madhe mbi krijimin në mënyrë të planifikuar të jetës dhe të botës brenda shtatë ditëve  brenda pak ditësh, nga Krijuesi.

Të gjithë organizmat e gjallë ndriçojnë, disa më pak e disa më tepër. Edhe ushqimet e ngrira ndriçojnë ndonëse më pak sesa ushqimet e freskëta.
Ky quhet ndriçim biofotonik.
Disa dijetarë mendojnë se kjo është drita e jetës dhe se është një mjet komunikimi përbrenda qelizave si dhe një tregues i shkallës së rregullit biollogjik.
Por pjesa më e madhe e dijetarëve që merren me shkencat e natyrës janë të mendimit se ky ndriçim është vetëm pasojë (mbeturinë) e metabolizmave që ndodhin në organizëm.

Shih:
  • Jeta ''e ka zanafillën në fundin e oqeaneve''
  • Evolucioni dhe shumëllojshmëria
  • Dëshmi mbi evolucionin
  • Duke zgjidhur paradoksin më të madh të evolucionit
  • Jeta në Tokë ka filluar para 3.4 miliardë vitesh
  • Zbulohet një planet i ngjashëm me Tokën tonë
  • Dielli - burim i tërë jetës
  • Jeta nuk u krijua nga asgjëja
  • Dy aminoacide ishin nistarët e jetës
  • Krijimizmi
  • Jeta ndriçon





  • [ Kthehu mbrapa ]

    Enciklopedi shqip e Rruzull.net

    (Albanian etymology, etimologji) Tė gjitha tė drejtat e Enciklopedisė dhe fjalorėve tė Rruzullit janė tė rezervuara © nga Rruzull.net - (113 herė lexuar)

    Shkrimet e revistës Rruzull nuk lejohen të përdoren për qëllime komerciale (fitimprurëse). Për të mos u shpërdoruar në këtë mënyrë nuk mund as të kopjohen për t'u vendosur diku tjetër në internet përveç rasteve të veçanta kur kjo është lejuar nga Rruzull.net.
    Mund t'i shkruani Rruzull.net këtu.
    Të gjitha të drejtat e këtyre faqeve, shkrimeve origjinale, përmbledhjeve nga burime të huaja, përkthimeve, shqipërimeve (përveç fotografive dhe përmbledhjeve të mbështetura në material në shqip) i takojnë Rruzull.net © 2000-2006.
    PHP-Nuke Copyright © 2005 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
    Faqe e nxjerrė nė: 0.27 sekonda