Për tu mbrojtur nga rrezet e këqia të diellit duhet përdorur krem me filter mbrojtës ndaj diellit. Një krem mbrojtës ndaj diellit duhet të mbrojë qoftë nga rrezet ultravioletë A poashtu edhe ato B si dhe duhet t´i qëndrojë ujit. Një krem më i shtrenjtë nuk do të thotë se është më cilësor.
Nuk është e lehtë të zgjedhësh kremin si dhe faktorin e duhur mbrojtës ndaj diellit pasi këto ndryshojnë nga njeriu në njeri, duke u varur nga pigmenti mbrojtës melanin që ndodhet në lëkurë. Përpara se lëkura të mësohet me diellin, ajo ka nevojë për një faktor të lartë mbrojtës ndaj tij, ndërsa nga fundi i verës mund të zgjidhet një faktor më i ulët. Pastaj nëse njeriu lahet shpesh, është e rëndësishme të zgjedhë një krem që i qëndron mirë ujit. Një prodhim që i qëndron ujit duron dy të lara ku secila të ketë një kohëzgjatjeje prej 20 minutash.
Mbrotja e kremit mund të jetë një
filtër kemikal ose
filter kokrrizash.
Atyre që kanë lëkurë të ndjeshme u këshillohet përdorimi i kremrave me
filter kokrrizash. Ky pakëson rreziqet për kundërveprime alergjike.
Filtri i kokrrizave përbëhet nga pluhur i cili nuk thithet nga lëkura. Ky përmban
dioksid titani apo zinku, të cilat i reflektojnë rrezet e diellit.
E keqja e këtij lloji filtri është se mund të ngjitet si një cipë e bardhë pas lëkurës.
Tepër e rëndësishme është edhe mënyra sesi lyhet trupi me krem. Një gabim i zakonshëm që bëhet është përdorimi i më pak kremi nga sa duhet. Njeriu duhet të lyejë krejt trupin. Nevojitet të paktën dy miligram krem për çdo centimetërkatror të lëkurës.
Por mënyra më e mirë për tu mbrojtur nga rrezet e rrezikshme janë prapëseprapë rrobat: kasketa dhe veshjet verore. Gjithashtu njeriu duhet t´i shmanget marrjes së rrezeve në mesditë, kur rrezatimi është më i fuqishëm, duke gjetur kështu strehë nën hije. Kështu fuqia e rrezeve ultravioletë pakësohet me gjysmën.
Në vendet mesdhetare ku bën pjesë edhe Shqipëria nuk duhen marrë rreze dielli në më tepër se 15-30 minuta në orën 12 të drekës.
Diçka tjetër që është e rëndësishme të dihet është ajo që era dhe retë e vogla freskojnë motin por nuk pengojnë rrezet ultravioletë.
Nuk duhet tejkaluar masa e higjenës trupore si deri në përdorimin e mjeteve dizinfektuese kur nuk është nevoja, pasi këto apo qoftë edhe vetë larja e përditshme e trupit dobësojnë fuqinë mbrojtëse të tij duke sjellur ndër pasojat tharje dhe plasaritje të lëkurës, si dhe krijimin e
ekzemës. Kjo i hap rrugën mikrobeve të dëmshme të përhapen. Në këtë mënyrë njeriu padashur arrin të bëjë të kundërtën e domethënies me
higjienën trupore, e cila është mbojtja ndaj sëmundjeve.
Në një centimetër katror lëkurë bujtojnë deri në një milion bakterie. Në sipërfaqen e jashtme të lëkurës së një njeriu të vetëm ka aq mikrobe sa ka njerëz në tërë botën.
Pjesa më e madhe e të rriturve në lëkurë kërpudhën e quajtur Pityrisporum ovale. Kur kjo kërpudhë ndodhet në sasi të mëdha ose kur njeriu është tepër i ndjeshëm ndaj saj lëkura kundërvepron duke krijuar zbokth në tabanin e flokëve. Kur ulet sasia e kësaj kërpudhe në lëkurë pushon edhe krijimi i zbokthit.
Lëkura e tabanit të flokëve, ashtu si edhe tërë lëkura e trupit të njeriut në përgjithësi, ripërtërihet përgjatë shkëputjes së qelizave të jashtme në leskra të vogla, shpeshherë të padukshme, të thata e të bardha. Vetëm kur këto leskra bëhen të dukshme kemi të bëjmë me zbokth.
Zbokthi mund të jetë i bashkuar me lëkurën e thatë ose të yndyrtë të tabanit të flokëve. Në rastin e tipit të thatë, zbokthi shkëputet lehtë nga lëkura dhe bien mbi shpatulla. Në rastin e tipit të yndyrtë formohet një shtresë e verdhe të errët që qëndron ngjitur pas tabanit të flokëve.
Njeriu lëshon feromonet nëpërmjet djersitjes në sqetulla dhe në lëkurë. Feromonet janë era jonë natyrale që na përfaqëson. Ato luajnë një rol të madh edhe në krijimin e marrëdhënieve midis njerëzve duke vepruar drejtpërdrejtë në pavetëdijen tonë.
Gratë e kanë më të dendur shtresën e dhjamit të lëkurës. Sipërfaqen e lëkurës e kanë tepër të madhe parë në përpjesëtim me vëllimin e trupit. Dhe përmes lëkurës e humbasim ne nxehtësinë që prodhojnë muskujt tanë.
Një lëkurë e lëmuar është tregues i shëndetit të mirë tek gratë.
Kimikalet ngacmojnë lëkurën.
Nitritet shkaktojnë skuqje intensive në lëkurë. Dozat e larta mund të shkaktojnë një çngjyrim të lëkurës që tenton drejt blusë, pasojë kjo e alterimeve që ndodhin në hemoglobinën e rruazave të kuqe të gjakut.
Alkoholi kirurgjikal (alkohol i koncentruar me permbajtje metanoli) mund te perdoret tek personat qe qendrojne per nje kohe te gjate shtrire per te parandaluar demtimet e lekures.
Sasite e moderuara të alkoholit dilatatojne (zmadhojne) enet e vogla te gjakut duke sjelle skuqje ne lekure e nje ndjenje ngrohtesie.
Aknet, te njohura nga mjekesia si Acne Vulgaris, vijne nga mbiprodhimi i "vajit" natyral te lekures (sebum), e kjo sjell bllokim te folikules se qimes.
Me teper prek adoleshentet, por mund te haset ne cdo moshe, mund te vije nga marrja e ilaceve te ndryshme, ekspozimi ndaj kimikateve industriale, kremrave vajore kosmetike, temperaturave te larta apo mjediseve humide.
Ne nje lekure normale, e te shendetshme,
Sebum-i prodhohet nga gjendrat sebacea (sebaceus gland- ngjitur me folikulen e flokut) e del jashte folikulit pergjate flokut. Nje pucerr formohet kur rrjedhja e Sebum-it nga gjendrrat e tij eshte
bllokuar nga mbeturinat e lekures dhe Sebumi i ngrire (si vaj i ngrire), kjo sjell akumulim te Sebum-it.
ISOTRETINOIN-a redukton prodhimin e Sebum-it, ul
inflamimin e lekures e ndihmon ne zhbllokimin e folikulave te qimeve.
Rrezatimi i
ekranit të kompjuterit e bën lëkurën të aktivojë të ashtuquajturat
qeliza maste, qeliza që sjellin kundërveprimin alergjik.
Ndër simptomat më të zakonshme të shkaktuara nga alergjitë hyjnë tharja dhe acarimi i lëkurës. Me anë të provave në lëkurë mjeku arrin të gjejë ndaj kujt kundërvepron trupi.
Mbitiroidizi mund të japë problem me lëkurën tek më të rinjtë.
Shih:
(Albanian etymology, etimologji) Tė gjitha tė drejtat e Enciklopedisė dhe fjalorėve tė Rruzullit janė tė rezervuara © nga Rruzull.net - (555 herė lexuar)