Që prej kohësh të lashta është folur mbi marrëdhëniet e njerëzve me delfinët ku këta të fundit: shpëtojnë njerëz që janë në të mbytur dhe mbrojnë notuesit nga sulmet e peshkaqenëve, udhëheqin anijet për në limane të sigurta dhe lidhin shoqëri të ngushtë me disa njerëz, ashtu si në tregimin e lashtë grek mbi një djalë dhe një delfin.
Askush nuk ka arritur të zbulojë se çfarë fshihet pas zhurmave murmuritëse dhe kërcitëse me të cilat delfinët mbushin botën e detit. Nëse janë vetëm zhurma për t'u orientuar, për të tërhequr delfinët e tjerë apo sinjale paralajmëruese. A është kjo ndonjë mënyrë me anë të së cilës këto kafshë u tregojnë njeri-tjetrit mbi furacakë në ujrat e tyre ? Menjëfjalë nëse bëhet fjalë për forma të thjeshta komunikimi apo inteligjence.
Pjesa më e madhe e studimeve të bëra mbi delfinët janë vëzhgime të kryera në delfinuare (rezervate delfinësh të krijuara nga njeriu). Aty mund të vëzhgohet se sa të gatshëm janë delfinët për të luajtur apo sa të zotë janë këta për të mësuar. Nëse shpërblehet me duartrokitje, ledhatime apo gjëra të shijshme atëherë delfini e kupton menjëherë se çfarë pret stërvitësi prej tij. Dëshirën e delfinëve për të luajtur e shfrytëzojnë edhe studiuesit e sjelljeve të delfinëve. Ata i vendosin këto kafshë në rrethana të tilla në të cilat të mund të vëzhgojnë se si ata do të reagojnë dhe çfarë përgjigjesh do të japin.
Në të majtë shohim trurin e delfinit të krahasuar me të njeriut në të djathtë
|
Përkrah studimeve të sjelljeve të delfinëve shkojnë edhe studimet neurologjike. Delfinët zotërojnë një tru jashtëzakonisht të madh po ta krahasosh me atë të kafshëve të tjera. Por ama struktura e trurit të delfinit është për çudi e ndërtuar në mënyrë primitive. Përkundrejt gjitarëve të tjerë, të cilët korteksin celebral të trurit e kanë të përbërë nga gjashtë shtresa, delfinët e kanë prej pesë shtresash. Bëhet fjalë për mungesën e një shtrese tepër kritike, asaj që përcjell në korteksin celebral të dhënat e strukturave të brendshme të trurit.
Nëse do ta ndanim korteksin celebral në kollona dhe të numëronim qelizat nervore të çdo kollone atëherë do të thonim se tek minjtë, qentë, macet, disa lloje majmunësh si edhe tek ne njerëzit ka përafërsisht 110 qeliza nervore për kollonë. Tek delfinët janë gjetur vetëm 23 të tilla për kollonë. Ndonëse truri i delfinit ka një sipërfaqe të madhe ai është i pambushur. Kjo është një e metë e qartë përkundrejt trurit shumëqelizor të gjitarëve tokësorë. Kështu kjo kafshë kureshtare dhe lozonjare nuk del të jetë më e zgjuar se kafshët e tjera. Të mos harrojmë se edhe pëllumbat apo qentë janë në gjendje të zgjidhin probleme të ndërlikuara.
Përgatiti Alvin Ekmekçiu Burimi: Nano gjermane Vë re! Respekto punën tonë ! Mos përdor shkrimet e kësaj reviste pa lejen tonë dhe pa vënë në dukje se puna e kujt është !
|