Kėrko     

 Bėhu anėtar!Treguesi | Fjalor Gjermanisht-Shqip | Enciklopedia | Kuvendi | Kėndi yt  

Nė brendėsi tė Rruzull.net:


[ Mikroorganizmat ]

·Rreziqet e njė puthje dashurie
·Lufta e padukshme
·Bujtues në trupin tonë

Treguesi

Fjalorėt e Rruzullit
 Enciklopedia e Rruzullit
 Gjermanisht-Shqip
 Fjalor etimologjik
Astronomi/Fizikė
 Gjithėsia
 Fizikė
 Dimensione shtesė
 Mė shpejtė se drita
 Sistemi Diellor
 Toka
 Hėna
 Marsi
· Jashtėtokėsor
· Astrologji
Mjekėsi
 Ndihma e shpejtė
 Sėmundje
 Sėm. ngjitėse
 Alergjitė
 Drogat
 Farmaceutikė
 Pyet mjekun (mbyllur)
· Mikroorganizmat
 Trupi i njeriut
 Organet e trupit
 Zemra
 Transplantime
 Mbipeshė
 Hormone
 Rėnia e flokėve
· Dhėmbėt
· Gjumi
· Shqisa
 Bioinxhinieri
 Gjenetikė
Shoqėri
 Njerėzit e hershėm
 Evolucioni i njeriut
 Evolucioni seksual
 Mbi seksin
 Pjellshmėri
 Krijimi i njeriut
 Foshnje
 Gra
 Meshkuj
 Gjinitė
 Familja
 Psikologji
 Vetėdija
 Truri
 Kujtesa
 Gėnjeshtrat
 Mėrzia
 Sociologji
 Drejtėsi
 Politikė
 Fe
 Besėtytni
· 
Qytetėrime
· Arkeologji
 Arkitekturė e Lashtė
 Arkitekturė Moderne
 Kulturė
 Art
 Popuj/Gjuhė
 Shqipja
 Hist. e Shqipėrisė
 Atdheu nė shifra
 Histori
 Ushtri
 Aero-luftarakė
 Spiunazh
 Terrorizmi
Natyra
 Krijimi i jetės
 Kimi
 Diamanti
 Evolucioni biologjik
 Paleontologji
 Kafshė
· Liqene shqiptare
· Klima
· Matematikė
Teknologji
 Telekomunikim
 Kompjuter
 Internet
 Fluturim
 Leonardo Da Vinci

Tė dhėna
 Dėrgo njė shkrim
 A mund tė shkruaj ?
 Mbi Rruzull.net
 Tregoja dikujt
 Merr titujt e Rruzullit
 Arkivi
 Lėndėt
 Kuvendi
 Pyetėsorė
 Top 10
 Kėrko
· Lidhje
· Kėndi Yt
 Pėrshtypjet
 Na shkruaj
 Numėruesi

Kush ėshtė brenda?!
Tani janė, 22 vizitorė dhe 0 anėtar(ė) nė linjė.


  
Astronomi: Materia e errėt nė Gjithėsi
Data e botimit: Friday, 08 April 2005
Lėnda: Gjithėsia
Materia e errėt ėshtė njė nga gjėegjėzat mė tė mėdha tė astrofizikės sė sotme me tė cilėn merren shumė dijetarė tė lėmenjve tė ndryshme tė fizikės. Kjo lėndė e errėt tėrhoqi vėmendjen e astrofizikantėve kur u bė e mundur matja e lėvizjes sė ndarjeve tė masave pėrbrenda grumbujve galaktikė me boshllėqe tė mėdha mes tyre.

Doli se lėvizja e tyre mund tė shpjegohej vetėm duke futur njė masė shtesė, e cila nuk ėshtė e pranishme nė yjet e vėzhgueshme. Por nga se duhej tė ishte e pėrbėrė kjo lėndė e panjohur, e cila me sa duket pėrbėn mė tepėr se 90 pėrqind tė masės sė pėrgjithshme tė Gjithėsisė, e cila e rrėfen veten pėrmes forcės sė vet gravitacionale, dhe pėrveē kėsaj nuk hyn nė ndikim tė ndėrsjelltė me dritėn apo materie tjetėr ?

Propozimet dhe shenjat na i jep fizika e grimcave elementare, e cila merret me ndikimin e ndėrsjelltė tė grimcave dhe shkėmbimin e forcave. Kėshtu nė pėrputhje me teoritė ekzistuese, mund tė bėhej fjala pėr grimca tė shumta nė numėr tė cilat komunikojnė vetėm shumė dobėt me pjesėn tjetėr tė botės.

Kėtoj lloj grimcash njihen si grimca WIMP (weakly interacting massive particles). Fizikantėt kanė gjetur edhe grimca qė sillen si neutrino. Mirėpo neutrino ėshtė tepėr e lehtė kėshtu qė kjo nuk mund tė jetė vetė pėrgjegjėse pėr "lėndėn e errėt". Njė mėnyrė pėr t'u rėnė nė gjurmė grimcave WIMP qėndron nė ndikimin e ndėrsjelltė me kundėgrimcat e tyre, qenien e tė cilave e lejon fizika e grimcave elementare dhe tė cilat gjinden pėr tė gjitha grimcat elementare tė njohura derimėtani.

Kėshtu antiprotoni ėshtė kundėrgrimca e protonit ose pozitroni kundėrgrimca e elektronit. Kur kėto dy grimca vijnė pranė njėra-tjetrės, masat e tyre shndėrrohen nė energji. Procese tė kėtij lloji shfrytėzohen sot nė pėrdorime tepėr praktike si nė diagnostikimet mjekėsore. Kur grimca WIMP do tė prekė kundėrgrimcėn e vet atėherė do tė priteshin procese tė tilla tė ngjashme. Pasoja do tė ishte midis tė tjerash prodhimi i antiprotoneve si dhe pozitroneve, tė cilat duhet tė gjindeshin tė shumėfishuara nė rrezatimin galaktik grimcash.


Pėrgatiti : Alvin Ekmekēiu
Burimi: Die Dunkle Materie/3sat/nano
Vė re! Ky shkrim nuk lejohet tė kopjohet dhe tė pėrdoret pėr qėllime komerciale (fitimprurėse). Mbi lejet e pėrdorimit tė shkrimeve tė © Rruzull.net lexo kėtu.



Shkrimet mė tė fundit mbi kėtė lėndė

   Zbulohet galaktika më e errët në Gjithësi
   Gjithësia në shifra
   Zbulohet një planet i ngjashëm me Tokën tonë
   Boshti kohor i Gjithësisë
   Çfarë kishte vallë përpara lindjes së Gjithësis&
   Teleskopi Hubble (Habėll)
   Materia e errėt nė Gjithėsi
   Suksese dhe plane tė ESA's pėr hapėsirėn kozmike


 
Kanė tė bėjnė..
· astrofizikė
· neutrino
· kundėgrimca
· antiproton
· proton
· pozitron
· energji
· rrezatimin galaktik grimcash
· Die Dunkle Materie
· © Rruzull.net lexo kėtu
· Gjithėsia
· Einstein
· Teoria e Relativitetit
· kozmos
· planet
· galaksi
· Bumi i Madh
· yll
· materie
· forca e tėrheqjes
· Toka
· Kėrko tek lėnda: Gjithėsia


Shkrimi mė i lexuar mbi Gjithėsia:
Çfarë kishte vallë përpara lindjes së Gjithësis&


Vlerėso shkrimin
Nota mesatare: 3.37
Votues: 8


Vlerėso kėtė shkrim duke i dhėnė njė ēmim nė yje; nga njė deri nė pesė.

I Shkėlqyeshėm
Shumė i Mirė
I Mirė
I zakonshėm
Pa vlerė


Mundėsitė

  Faqe e Stampueshme


"Materia e errėt nė Gjithėsi" | Kyēu/Krijo llogari | 0 Komente
Komentet janė pronė e kujt i bėn. Rruzull.net nuk ėshtė pėrgjegjės mbi pėrmbajtjen e tyre.

Anėtarėsohu pėr tė lėnė komente mbi kėtė shkrim
Shkrimet e revistës Rruzull nuk lejohen të përdoren për qëllime komerciale (fitimprurëse). Për të mos u shpërdoruar në këtë mënyrë nuk mund as të kopjohen për t'u vendosur diku tjetër në internet përveç rasteve të veçanta kur kjo është lejuar nga Rruzull.net.
Mund t'i shkruani Rruzull.net këtu.
Të gjitha të drejtat e këtyre faqeve, shkrimeve origjinale, përmbledhjeve nga burime të huaja, përkthimeve, shqipërimeve (përveç fotografive dhe përmbledhjeve të mbështetura në material në shqip) i takojnë Rruzull.net © 2000-2006.
PHP-Nuke Copyright © 2005 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
Faqe e nxjerrė nė: 0.20 sekonda