Çeçenia u pushtua nga Rusia më 1858, atëherë kur luftëtarët e drejtuar nga Imam Shamil pësuan disfatë në përpjekjen për të ngritur një shtet islamik. Në vitin 1922 shpallet territori autonom çeçen, ndërsa më 1934, kthehet në Republikën Autonome Sovjetike Ingusho-Çeçene.
Në vitin 1944 diktatori sovjetik, Stalin internoi gati të gjithë popullsinë çeçene dhe ingushe në Siberi dhe në Azinë Qendrore, nën justifikimin se kishin bashkëpunuar me nazismin. Mijëra vetë vdiqën gjatë këtij procesi.
Më 1957 udhëheqësi sovjetik Nikita Krushov i ktheu provincës statusin e Republikës Autonome, Ingusho-Çeçene.
Çeçenia e shpalli pavarësinë e saj nga Rusia në muajin nëntor të vitit 1991, por presidenti i atëhershëm, Boris Yeltsin priti deri në vitin 1994 për të çuar trupat ruse atje që të rivendosnin autoritetin e Moskës.
Lufta e parë çeçene përfundoi me gjunjëzimin e rusëve më 1996.
Në fillim të muajit tetor 1999 kryeministri i atëhershëm rus, aktualisht presidenti Putin, ndërmori një ofensivë, nën emrin operacion anti-terrorist, pjesërisht i nxitur nga një seri sulmesh me bomba mbi disa apartamente në Moskë.
Po në këtë vit, forcat çeçene morën pjesë në një përpjekje të armatosur për të ngritur republikën islamike të Dagestanit. Çeçenët kërkojnë pavarësi apo të paktën, vetëqeverisje të cilën gati e fituan pas vitit 1996. Pas largimit të forcave ruse, çeçenët zgjodhën si president të tyre udhëheqësin, Asllan Maskadov, një ish oficer artilerie që ka qënë komandanti kryesor i rebelëve gjatë luftës. Megjithë një marrëveshje paqeje, shpallja e statusit përfundimtar të Çeçenisë u vonua.
Fatkeqësisht, Maskadov nuk ishte në gjendje të kontrollonte rebelët radikalë dhe Çeçenia u përfshi nga kaosi duke u kthyer në kryeqytetin e pengmarrjeve.
Ku po çon politika e Putinit Në tetor të vitit 2003 shefi i administratës pro-Moskës, Akhmad Kadyrov, u zgjodh president pas një referendumi të përfolur në muajin mars të atij viti. Rivalët e tij kryesorë u tërhoqën nga gara. Referendumi i dha Çeçenisë më tepër autonomi, por theksoi se vendi mbetej pjesë e Rusisë. Votimet për referendumin dhe zgjedhjet u zhvilluan në praninë e ushtrisë ruse dhe vazhdimit të dhunës.
Kadyrov i shpëtoi një serie atentatesh ndaj tij, përpara se të vritej prej një sulmi me bombë në një stadium në muajin maj të vitit 2004.
Rebelët ndërkohë vazhduan sulmet e tyre në Rusi.
Që prej marrjes peng të qindra spektatorëve të një teatri në Moskë në tetor të vitit 2002, sulmet vetëvrasëse vazhduan të kishin në shenjestër objektiva ruse. Disa dhjetra vetë u vranë gjatë një sulmi në një metro të Moskës në muajin shkurt.
Në Çeçeni sulmohen gati përditë forcat ruse të dislokuara atje. Nga ana tjetër, vazhdojnë zhdukjet enigmatike të çeçenëve si rezultat i operacioneve të sigurisë të ndërmarra nga forcat ruse.
Rrëzimi i një helikopteri të ushtrisë ruse në gusht të vitit 2002 që shkaktoi vdekjen e 127 vetëve, cilësohet si më i rëndi në rradhët e ushtrisë ruse që prej Luftës së Dytë Botërore.
Moska e ka bërë të qartë se nuk dëshiron të negociojë me rebelët.
Që prej sulmeve të 11 shtatorit në SHBA, nuk ka patur presion diplomatik për një zgjedhje paqësore për Çeçeninë.
|