Drejtuesit e Muzeut Historik Kombëtar kanë vendosur të rihapin Pavionin e Luftës Antifashiste, i cili qëndron i mbyllur që prej vitit 1991. Mojkom Zeqo, drejtori i Muzeut, thotë për BBC se kriteri kryesor për ekspozimet në pavion, do të jenë faktet historike dhe jo komentet.
Në vazhdim ai thotë: "Shqipëria, me Luftën Antifashiste, u lidh për herë të parë me një aleancë botërore - boshtin antifashist Amerikë, Rusi, Angli dhe nuk ekzistonte asnjë dokument për veprimtarinë e oficerëve, misioneve anglo-amerikane disa prej të cilëve janë dëshmorë që kanë rënë këtu, në tokën shqiptare.
Ne, për herë të parë, do të vendosim në këtë pavion një dimension të veçantë që mund të spikasë në rrafsh europian: faktin që populli shqiptar gjatë Luftës së Dytë Botërore nuk dorëzoi asnjë hebre. Edhe marrëdhëniet midis partizanëve fqinjë kanë qenë të papasqyruara.
Njëkohësisht, në pavionin e dikurshëm, ka munguar dhe veprimtaria e qeverive kuislinge.
Padyshim që do pasqyrohet roli i PKSH-së, sepse ka luajtur një rol kryesor në luftë, por njëkohësisht do të pasqyrohet dhe aktiviteti i grupeve të para komuniste sepse dhe ato kanë qenë antifashiste.
Për shkak të kategorisë së historicitetit, do të jepet dhe veprimtaria e organizatave të tjera politike që kanë qenë jo komuniste, siç është Legaliteti, Balli Kombëtar. Do të jepen aktet dhe themelimi i tyre, emrat e personaliteteve të këtyre organizatave dhe dokumentet kryesore, por nuk mund të thuhet që këto organizata kanë luftuar kundër fashizmit.
Dokumentacioni anglez që kemi mbledhur, por edhe ai amerikan, tregojnë se përfaqësuesit e Legalitetit dhe të Ballit, nuk u inkuadruan në Luftën Antifashiste, përveç ndonjë episodi shumë të rrallë.
Ne do të bazohemi më tepër tek ngjarjet e mëdha, të cilat janë: pushtimi fashist i Shqipërisë dhe rezistenca, themelimi i PKSH-së dhe organizimi i lëvizjes së armatosur.
Tematika kryesore do të jetë Konferenca e Pezës, si një bashkim pluralist dhe konceptues i Frontit Antifashist Nacionalçlirimtar, Konferenca e Labinotit që lidhet me krijimin e forcës ushtarake - shtabit të përgjithshëm, krijimin e brigadave partizane, pastaj do të jetë padyshim për herë të parë edhe Marrëveshja e Mukjes si dhe Kongresi i Përmetit, sepse nga ai, u krijua për herë të parë qeveria e parë demokratike.
Do të jepen dokumentat autentike të vërtetimit të çlirimit të Shqipërisë në datën 29 Nëntor 1944.
Faktet historike dhe dokumentat gjermane vërtetojnë pikërisht këtë datë aq më tepër që ne gjetëm dhe filmin e xhiruar nga një telekronist amator, me një kamera italiane pikërisht në datën 29 nëntor 1944.
Enver Hoxha është një figurë historike kryesore e Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare dhe padyshim ai ka vendin e vet, por në ndryshim me pavionin e dikurshëm, pa mohuar meritat e tij të luftës, do të jepet në bllok me të tjerët. Pa dyshim që do të ekspozohet dhe uniforma e tij e luftës, automatiku, disa relike që ka."
|
