Nėntė vjet me radhė, prej vitit 1557 deri nė vitin 1566, nėn urdhrat e Sulltan Sulejmanit tė Madh, mjeshtėri turk i ndėrtimit Neimar Hajrudin punoi pėr ngritjen e urės sė tij . Njė urė harkore prej guri, gati 30 metra e gjatė, pa mbajtėse mesi, 20 metra mbi lumin e vrullshėm nė ngjyrė blu dhe tė gjelbėr Neretva, njė ndėrrmarrje e guximshme pėr atė kohė.
Sipas legjendės mjeshtėri Hajrudin kishte hapur vet varrin e tij nė rast se dukej e pamundur qė ura tė mund tė qėndronte me njė gjatėsi tė tillė. Por ajo nuk u rrėzua, njė gjysmėhėnė prej guri, u bė simbol i qyteti duke i dhėnė emrin atij ("Most" qė do tė thotė urė) si dhe pjesė e natyrshme e rrethinės. Pėr kohėn konsiderohej njė mrekulli inxhinierike.
Pėrkundėr disa luftėrave dhe shumė tėrmeteve ura qėndroi 427 vjet. Ajo kontriboi pėr mirėqenjen e qytetit Mostar nga njėra anė si rrugė lidhėse e nga ana tjetėr si tėrheqje turistike. Ura ka pėrfaqėsuar lidhjen midis botės myslimane dhe asaj perėndimore.
Me 9 nėntor tė vitit 1993 u rrėzua ura e vjetėr e Mostarit. Pas disa ditė gjuajtjesh artilierike nga ushtria e kroatėve tė Bosnjės blloqet shkėmbore ranė nė Neretvė. Nė luftėn mes kroatėve dhe boshnjakėve pėrreth Mostarit ura e vjetėr nuk kishte asnjė rėndėsi strategjike. Bėhej fjalė thjeshtė pėr shkatėrrimin e njė simboli tė kulturės osmane.
11 vjet pas shkatėrrimit, mbas 7 vjetė rindėrtimi dhe shpenzimit tė 15 milionė dollarėsh tė dhuruara nga Unesco, Banka Botėrore dhe disa vende dhuruese, sot ura e Mostarit qėndron pėrsėri mė kėmbė. Qytetarėt e Mostarit janė tė impresionuar me ngjashmėrinė qė ka ura e re me urėn e vjetėr. Nuk ėshtė ēudi: ajo ėshtė punuar me saktėsi tė madhe sipas recetės sė vjetėr. Secili gur ėshtė nxjerrė nga pjesėt e urės sė shkatėrruar dhe ėshtė skalitur me dorė. Edhe sot nuk mund tė punohet mė mirė sesa mjėshtėri Hajrudin, sqaron koordinatori i projektit Rusmir Cisic.
"Nė rindėrtimin morėn pjesė 59 shkencėtarė tė cilėt me entuziazėm analizuan punėn e atėhershme tė Hajrudinit", sqaron Cisiq.
Burimet: Pėrurohet ura e Mostarit, , Pėrurohet restaurimi i urės sė Mostarit, Ura e Mostarit , simbol i bashkimit tė dy gjysmave tė qytetit
|
