Përfytyro, për shembull, se ndodhesh në qendër të një sfere bosh. Largësia midis teje dhe secilës pikë të sipërfaqes së sferës është e barabartë. Tani, përpiqu të lëvizësh në një drejtim që të lejon të largohesh nga të gjitha pikat e sipërfaqes së sferës duke ruajtur largësinë e barabartë prej tyre. Se bën dot. Nuk mund të shkosh askund - askund me sa dimë ne të paktën.

Katrori në Rrafshinë do të kishte të njëjtën andrallë po të kishte qenë në mesin e një rrethi. Ai nuk mund të jetë në qendër të një rrethi dhe të lëvizë në një drejtim që e lejon të mbajë largësinë e barabartë nga secila pikë e perimetrit të rrethit - në mos lëviztë përgjatë një dimensioni të tretë. Për fat të keq, ne nuk kemi një korrespondues të sferës tre-dimensionale të Abbott'it që të na tregonte rrugën për tek dimensioni i katërt. (Në matematikë, veprimet me më tepër se 3 dimensione nuk përbëjnë ndonjë problem).

Po për rastin e 10-D ?

Në vitin 1919, mathematekani polak Theodor Kaluza parashtroi se prania e një dimensioni të katërt mund të lejonte lidhjen e Relativititetit të Përgjithshëm me Teorinë Elektromagnetike. Ideja, më vonë e stërholluar nga mathematikani suedez Oskar Klein, qëndronte në atë që hapësira ishte e përbërë nga si dimensionet e shtrirjes ashtu edhe të spërdredhjes.

(fig. Nova) Rrathët përfaqësojnë një dimension shtesë të hapësirës që është spërdredhur përbrenda secilës pikë të hapësirës 3-dimensionale që njohim ne

Dimensionet e shtrirjes janë tre dimensionet hapësinore që njohim, ndërsa dimensioni i spërdredhur gjendet thellë përbrenda dimensioneve të shtrirjes dhe mund të përfytyrohet si një rreth. Eksperimentet treguan më vonë se dimensioni i spërdredhur i Kaluza's dhe Klein'it nuk bashkonte Relativitetin e Përgjithshëm me Teorinë e Elektromagnetizmit si ç'ishte menduar në fillim, por disa dhjetëvjeçarë më vonë, teoricienët e Fillit e gjetën këtë ide të dobishme, biles të domosdoshme.

Mathematika e përdorur në Teorinë e Lartëfillit kërkon të paktën 10 dimensione. Kjo do të thotë se në mënyrë që ekuacionet që përshkruajnë Teorinë e Lartëfillit të nisin të funksionojnë - që ekuacionet të lidhin Relativitetin e Përgjithshëm me Mekanikën Kuantike, të shpjegojnë natyrën e grimcave, të bashkojnë forcat, e kështu më tej - atyre u duhet të vënë në përdorim dimensionet shtesë. Këto dimensione, sipas asaj që besojnë teoricienët e Fillit, janë mbështjellur brenda hapësirës së spërdredhur të përshkruar që më parë nga Kaluza dhe Klein.

Për të zgjeruar hapësirën e spërdredhur në mënyrë që të përfshijmë këto dimensione të shtuara, përfytyro rrathët e Kaluza's dhe Klein'it të zëvendësuara me sfera. Në vend të një dimensioni shtesë kemi dy nëse marrim parasysh vetëm sipërfaqet e sferave dhe tre nëse marrim parasysh edhe hapësirën përbrenda sferës. Kështu, deri tani mbërrijmë në gjashtë dimensione.

Ka dalur në pah se përpara se të ekzistonte Teoria e Lartëfillit, dy mathematikanë, Eugenio Calabi i Universitetit të Pennsylvania's (shqipt. Pensillvenia) dhe Shing-Tung Yau i Universitetit Harvard, kanë përshkruar disa kallëpë gjashtë-dimensionalë që teoricienët e Lartëfillit thonë se plotësojnë kushtet për ato lloje strukturash që kërkojnë ekuacionet e tyre.

(fig. Nova) Kallëpët 6-dimensionalë të Calabi't dhe Yaus'së.

Nëse zëvendësojmë sferat në hapësirën e spërdredhur me këto kallëpë, na bëhen 10 dimensione; tre hapësinore, plus gjashtë të kallëpëve të Calabi 't dhe Yau'së, plus një të kohës.

Edhe nëse Teoria e Lartëfillit del të jetë e vërtetë, mund të mos arrijmë kurrë të gjejmë një shpjegim apo përfaqësim pamor të dimensioneve më të larta që do të kënaqte plotësisht mendjen e njeriut. Jo, për sa kohë një gjallesë katër-dimensionale nuk do të na nxirrte nga Hapësina jonë tre-dimensionale për të na dhënë një vështrim të botës nga këndvështrimi i saj.