Rrėfimi thotė se mė 1924 guximtari i famshėm F. A. Miēell-Hexh (Maiku) udhėhoqi njė ekspeditė nė rrėnojat e lashta Maja tė Lubantunit nė Belize, Amerika Qėndrore. Ndėrsa i madhi Maik pėrpiqej tė zbulonte dėshmi pėr Atlantidėn brenda kėtij vendi tė lashtė, e bija e tij Ana zbuloi njė objekt enigmatik: njė kafkė me madhėsi tė zakonshme por e skalitur nga njė copė e vetme kristali kuarciti tė tejdukshėm.
E vėrteta doli tė ishte krejt ndryshe, Maiku e pat blerė kafkėn pėr 400 stėrlina nga njė mik i quajtur Sidni Barni mė 1943 gjatė njė ankandi tek Sothbai (Sotheby).
Ndėrkohė vetė Barni e pat blerė atė kafkė nga njė mbledhės tjetėr, gjė qė vėrtetohet nga njė letėr qė Barni i pat dėrguar Muzeumit Amerikan tė Historisė sė Natyrės ku i shkruante se:
. Kafka prej kristali shkėmbor ishte pėr disa vjet nė pronėsi tė njė mbledhėsi nga i cili unė e bleva atė dhe ai vetė e pat blerė nga njė anglez qė e kishte pasur pėr disa vjet, por mė tej unė nuk di mė shumė
.
Njė tjetėr blerės pėr kafkėn nė fjalė gjatė ankandit tek Sothbai mė 1943 ishte Muzeumi Britanik, i cili ndėrkohė mbante nė pronėsi tė tij njė kafkė tjetėr qė mendohej tė ishte njė objekt i vjetėr nga Amerika Qėndrore. E vetmja gjė qė dihej pėr atė kafkė tė Muzeumit Britanik ishte se ajo iu ishte blerė sipėrmarrjes sė guarve tė ēmuar Tiffany tė Nju Jorkut mė 1898.
Kafka tė tjera kanė dalė nė sipėrfaqe gjatė viteve dhe ato vazhdojnė tė tėrheqin vėmendjen e njerzve qė mendojnė se ato duhet tė jenė prodhuar nė kohė tė lashta prej njė teknologjie tė pėrparuar. Disa mendojnė se kafkat shprehin legjendat e lashta Amerikane tė 13 kafkave dhe shfaqin njohuri tė shifruar nė kohė nevoje. Ndėrkohė qė mė e shumta qė mund tė thuhet pėr legjendat e lashta Amerikane ėshtė se ato u shprehėn pėr herė tė parė nga Nik Noserino, i cili ishte njė nga kėrkuesit e kafkave tė kristalta dhe gjithashtu themelues i Shoqėrisė sė Kafkės sė Kristaltė mė 1945.
Kuarciti ėshtė njė shkėmb i pėrbėrė nga grimca ranore kuarci tė ēimentuara tėrėsisht me silicė. Kuarciti dallon nga lėnda e grimcės ranore sepse thėrrmohet nė kokrriza, ka pamje qelqore dhe pėr shkak tė fortėsisė sė tij nuk mund tė gėrvishet me njė thikė.
Pėrgatiti pėr Rruzullin :
Daniel Lolja
Burimi: Mysterious Earth
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
|