Vala tjetėr e arkitekturės moderne mund te ketė mė tepėr gjėra tė pėrbashkėta me kocka dhe skelete sesa me tulla dhe llaē. Dy arkitektė tė Universitetit tė Bath-it nė Britani, Chris Williams dhe Emma Nsugbe thonė se harqe gjigande, ura dhe mure tė bėra me kocka artificiale mund tė jenė mė tė lehta pėr t“i skicuar dhe ndėrtuar sesa strukturat e pėrdorura deri mė sot. Ata kanė skicuar tashmė disa struktura tė tilla kockore, pėrfshirė kėtu edhe njė urė, pėr tė treguar se si mund tė vihet nė funksion idea e tyre.
Ata thonė se natyra vetė ka krijuar kockat dhe skeletet pėr tė zgjidhur shumė prej problemeve inxhinierike qė has edhe arkitekti, tė tilla si ato te mbajtjes sė peshave dhe shpėrndarjes sė forcave.
Williams thotė se nuk ka dyshim qė skeleti ėshtė mė tepėr efikas se ēfarėdo lloj strukture tė krijuar nga njeriu.
Por kockat kanė forma tė parregullta ēfarė i bėn ato tė vėshtira pėr t“i pėrdorur nė ndėrtesa. Pėr kėtė arsye arkitektėt nė fjalė kanė zhvilluar njė model matematikor i cili tregon si tė krijohen struktura tė ngjashme me ato kockore nė cilėndo formė qė kėrkohet tė jenė. Williams ka zbuluar se njė ekuacion i thjeshtė mund tė pėrdoret pėr tė pėrshkruar krejt kallupin dhe formėn e njė strukture tė ndėrlikuar si ajo e urės qė ka skicuar.
Tė ndėrtosh njė urė tė tėrė prej njė ekuacioni tė vetėm ėshtė diēka qė ka shumė pėrparėsi. Urat e derimėsotme kanė shpesh njė numėr tė madh pėrbėrėsish me tipare tė ndryshme mekanike. Ėshtė shumė e vėshtirė tė kuptosh se si tė gjithė kėto do tė silleshin kur janė tė vendosur sė bashku nė njė strukturė.
Kėshtu duke e pėrshkruar vetėm me njė ekuacion mėnyrėn se si do tė sillej njė urė lehtėsohet shumė puna nė llogaritjet.
Julian Vincent i Qendrės sė Biomimetikės nė Universitetin e Reading thotė se njė pėrparėsi tjetėr e njė strukture tė tillė kockore ėshtė pasja e vetėm njė funksioni matematikor ēfarė bėn qė e gjithė struktura tė jetė e lėmuar, nė kuptimin qė nuk ka pika sforcimi. Pikat ku lindin sforcime janė pika tė dobėta tė strukturės.
Pėrveē kėtyre pas strukturave kockore ka njė bukuri qė u mungon strukturave tė derimėsotme. Williams thotė se kemi tė bėjmė me njė gjėsend qė pėrshkruan vetveten. Edhe copėza mė e vogėl e kėsaj strukture do tė pėrmbante tė gjitha tė dhėnat e nevojshme pėr ta krijuar atė tė tėrėn. Ai flet mbi njė pastėrti matematikore.
Pėrgatiti
Alvin Ekmekēiu
- Mbėshtetur nė materialin e New Scientist
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
|