Konstruksioni i kullave tė Qendrės Botėrore tė Tregtisė (World Trade Center) ka shpėtuar me mijėra jetė duke qėndruar pėr mbi njė orė mbasi aeroplanėt u pėrplasėn me kullat binjake, thonė konstruktorėt.
Ndėrsa shembja pėrfundimtare e kullave ishte e pashmangshme, jo prej vetė pėrplasjes sė aeroplanėve nė to por pasi qė temperatura nė shufrat e hekurta brenda tyre arriti 800 gradė C - qė tė bėn tė tė lindė pyetja se pėrse u dėrguan me qindra puntorė shpėtimi drejt vdekjes brenda kėtyre ndėrtesave tė fatėzuara pėr t'u shembur.
Figura origjinale ėshtė e BBC.
|
Konstruksioni i kėtyre ndėrtesave ka qenė standard nė vitet “60, nė kohėn kur kėto kulla ishin mė tė lartat nė botė. Nė zemėr tė kontruksionit qe vendosur njė bėrthamė prej hekuri dhe betoni, brenda sė cilės ndodheshin kafazet e ashensorėve dhe tė shkallėve.
I gjithė hekuri ishte i mbuluar me beton nė mėnyrė qė t“u jipej zjarrfikėsve njė minimum kohe prej 1 deri 2 orėsh gjatė sė cilės ata tė mundnin tė vepronin - por nė rastin tonė zjarri kishte marrė vrull i ushqyer prej karburantit tė aeroplanit duke i nėnshtruar shufrat e hekurit nėn temperaturėn e shkrirjes prej 800 gradėve C. Nė kėto rrethana tė jashtėzakoshme betoni qė mbronte shufrat nuk ka mundur tė qėndrojė i vetėm. Edhe dyshemetė ishin prej betoni.
John Knapton qė ėshtė profesor nė inxhinierinė e strukturimit nė Universitetin e Newcastle (Njukestėll) thotė se struktura e hekurit dhe betonit tė kullave tė mahnitin me paraqitjen e tyre tė mirė qė bėnė. Njė pjesė e mirė e strukturės ishte prishur, prapėseprapė kullat qėndruan mė kėmbė edhe pėr mė tepėr se njė orė, duke u bėrė tė mundur mijėrave tė shpėtojnė.
Inxhenieri i strukturave Chris Wise thotė se atyre temperaturave nuk mund t“u qėndrojė asgjė nė botė. Kollonat dhe dyshemetė do tė shkriheshin dhe do tė bienin mbi njėra tjetrėn.
Shembja bėhet e pashmangshme kur forcat e qėndresės u nėnshtrohen ngarkeseva tė pallogaritura mė parė si ē“ėshtė rėnia e katit tė mėsipėrm, aq mė tepėr kur ngarkesat e kateve tė shkatėrruara arrinin 100 000 ton.
Shpresa e vetme e njerėzve ishte tė rendnin dhe tė vazhdonin sė renduri - derisa tė arrinin nė tokė tė hapur.
Por ndėrtesa mund tė kishte rėnė anash duke shkaktuar shkatėrrime akoma mė tė mėdha.
Inxhenierėt thonė se ndėrtesa tė tjera qė ndodhen aty pranė munden pėrsėri tė bijnė pasi janė dobėsuar nga shkatėrrimi i kullave nė fjalė.
Profesori Knapton thotė se jeta e qindra zjarrfikėsve dhe policėve mund tė ishte shpėtuar po tė mos ishte humbur gjakftohtėsia. Atyre nuk duhej tu ishte dhėnė sė pari urdhėri tė futeshin nė kullat pasi shembja e tyre ishte mė se e parashikueshme, dhe kur u futėn, duhet t“u kishin dhėnė urdhėr qė tė dilnin jashtė pas njė ore.
Askush nuk po arrinte tė gjykonte. Ishte si njė film i llahtarshėm ku njerėzve u kishte humbur gjykimi.
Pėrgatiti
Alvin Ekmekēiu
Burimi : BBC
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
|