 Trakti apo sistemi urinar perbehet nga dy veshkat, ureteret, fshikeza e urines dhe uretra.
Tumoret e veshkave
Simptomat.
Tumoret beninje te veshkave, zakonisht jane pa simptoma. Ka tre tipa
tumoresh malinje te veshkave :
* Karcinoma qelizore renale-pacienti ka hematuri (gjak ne urine) dhimbje nder
vete, temperature, nje si gjender ne regjionin e barkut dhe/ose humbje ne peshe.
* Nefroblastoma-zakonisht shfaqet me dhimbje abdominale.
* Karcinoma trans-qelizore - si simptome dominante ka hematurine.
Shkaqet.
Tumoret e veshkave normalisht fillojne jeten e tyre ne veshka. Karcinoma trans-qelizore eshte rritje malinje e qelizave qe shtrojne pelvisin renal (aty ku mblidhet
urina para se te hyje ne fshikez); njerezit qe pijne duhan; marrin shume qetesues
te ndryshem ose te ekspozuar ndaj disa substancave kimike, jane ne rrezik.
Incidenca.
Rreth 80% e kancereve te veshkes jane karcinoma qelizore renale, ky tip kanceri
mendohet te kete lidhje me moshen, pasi haset teper rralle nen 40 vjecaret.
Nefroblastoma eshte pergjegjese per 1/10 kancere femijesh.
Trajtimi.
Kanceri i veshkave diagnostikohet me ultratingull, CT ose skaner MRI. Urografia,
ose pielografia (pyelography) gjithashtu perdoren - nje lende ngjyruese futet ne gjak e cila duket nen rrezet X kur ekskretohet nga sistemi urinar. Tumoret
beninje te veshkave mund te rrijne ne trup si te pademshem. Tumoret malinje
shpesh jane ne stad te avancuar kur ne i zbulojme e ne pergjithesi nuk i pergjigjen
mire trajtimit mjekesor. Per kete arsye, veshka e semure zakonisht hiqet, ne
nje nefroektomi (heqje-veshke).
Kerkimet shkencore.
Nje grup urologesh ne Londer kane vite qe po hetojne se pse tumoret e veshkave
nuk i pergjigjen mire ndaj kimio-terapise si p.sh tumoret e testeve. Eshte pare qe jane disa enzima te cilat i ndihmojne keto tip tumoresh ta rimarrin veten pas kimio-terapise. Kjo ndoshta mund t“i hape rruge zbulimit farmaceutik te nje ilaci. Ne se do gjindej nje ilac i tille per ta "fikur" gjenin
qe i ben kanceret renale kaq vdekjeprures, shancet per mbijetese do rriten se tepermi.
Krahasimet ne Europe.
Austria ka 59 % per burra e 71 % per gra shance per jete 5 vjete pas diagnozes.
Franca 58 % per te dy sekset. Italia 54 %, Anglia 40 %, shumica e vendeve europiane
sillen rreth 50 %, por Danimarka ka shancet me te vogla per jetese pas Anglise.
Tumoret e fshikezes se urines.
Simptomat.
Hematuria eshte simptoma dominante ne tumoret malinje, nese nje tumor rritet
ne kryqezimin ndermjet ureterit e fshikezes se ujit kjo mund te sjelle dhimbje
ne kurriz e ne veshka dhe te pengoje rrugen e urines.
Shkaqet.
Ashtu si me shume kancere te tjere, mosha dhe pirja e duhanit jane faktore risku.
Risk eshte dhe ekspozimi ndaj karcinogjeneve.
Incidenca.
Varion ne shtete te ndryshme, por ne pergjithesi mosha mesatare e diagnostikimit te ketyre pacienteve eshte 65 vjec. Mbi 3/4 e ketyre tumore hasen te burrat.
Trajtimi.
Diagnoza e tumoreve te fshikezes se urines behet duke perdorur cistoskopin,
nje instrument shikimi i cili futet ne ureter. Cistoskopi (ne tumoret e hershme
ne kete rast) me nxehtesi i djeg keto tip tumoresh-teknika quhet diatermi. Tumoret
e avancuara kerkojne kirurgji ose kimio-terapi. Ne raste ekstreme hiqet krejtesisht
fshikeza e urines,teknika quhet-cistektomi.
Parandalimi.
Duhet evituar duhani dhe karcinogjenet e tjere.
Krahasimet ne Europe.
Specialistet thone qe eshte e veshtire te behen krahasime nderkombetare pasi
shpesh tumoret beninje te fshikezes se urines regjistrohen se bashku me tumoret
malinje, megjithate pranohet qe shancet per te jetuar (5 vjet pas diagnozes)
jane gati njesoj kudo, rreth 50 % .
Pėrgatiti pėr Rruzullin
Dr. Lec Shiroka
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
| 
