Sė shpejti mjekėt do tė jenė nė gjendje tė analizojnė kodin tėnd gjenetik brenda disa sekondave. Kėshtu do tė dallojnė sėmundjet e trashėguara dhe do tė munden tė gjejnė me saktėsi pėr ēfarė ilaēesh ke nevojė dhe qė do tė jipnin rezultatin mė tė mirė.
DNA-nė tė marrė nga gjaku yt mjekėt do ta vendosin brenda njė cifle kompjuterike xhami me pėrmasat e njė pulle postare. Kur e fut nė kompjuter, nė ekranin e tij do tė dalė pėrnjėherėsh njė mozaik pikash tė kuqe, tė gjelbra dhe tė verdha. Ato zbulojnė atė qė tė pret: njė jetė me shėndet tė plotė apo me sėmundje.
Nga cilat sėmundje rrezikohesh tė vuash. Cilat ushqime duhet tė pėrdorėsh.
Kjo cifėl gjenetike do tė zgjidhte lehtė rastet e gjetjes sė atėsisė si dhe do tė pėrdorej edhe nė teknikėn e kriminalitetit.
Me anė tė teknikės sė ciflės gjenetike dijetarėt mund tė shohin se cilat gjene janė aktive nė qelizė pėr raste tė ndryshme.
P.sh. nėse do tė donin tė shikonin se cilat gjene vihen nė punė kur ēahemi, do tė studjonin DNA-nė nga qelizat e lėkurės.
Merret DNA-ja qė ka rėnė nė kontakt me gjakun nė vendin e ēarjes dhe DNA-ja qė nuk ka rėnė nė kontakt me tė.
Tė dy llojet hidhen tek cifla gjenetike pėr tė krijuar lidhje aty. DNA-ja ka njė strukturė tė saj tė rregullt zinxhire dhe ēdo gjen zė njė pikė tė caktuar nė ciflėn gjenetike. Mbas krijmit tė lidhjeve ēdo pikė do tė nisė tė ndriēojė.
Cifla gjenetike. Pikat e kuqe janė gjenet aktive.
|
Nėse drita ėshtė e kuqe atėherė do tė thotė se nė lidhjen e krijuar ka marrė pjesė mė tepėr DNA-ja qė ka rėnė nė kontakt me gjakun.
Kur drita ėshtė e gjelbėr atėherė ka marrė pjesė nė lidhje mė tepėr DNA-ja qė nuk ka qenė nė kontakt me gjakun. Nėse pika ka ngjyrė tė verdhė atėherė tė dy sojet janė lidhur me tė njėjtėn sasi dhe do tė thotė se ai gjen nuk ėshtė i rėndėsishėm nė kėtė rast.
Duke analizuar se nė cilin vend nė pllakėn gjenetike ndodhen ngjyrat e ndryshme si dhe sa e fortė ėshtė ngjyra, dijetarėt mund tė shikojnė se cilat gjene aktivizohen kur qeliza ka rėnė nė kontakt me gjakun.
Pastaj mund tė nxirret se origjinė e cilave proteina janė gjenet e aktivizuara dhe tė arrijnė tė kuptojnė mė mirė si mbulohet e ēara.
Sė shpejti do tė bėhet deshifrimi i plotė i tė gjithave gjeneve tė masės sė trashėgimisė sė njeriut dhe tė dhėnat do tė hidhen nė njė databazė.
Por kjo nuk do tė thotė se shkenctarėt do tė dinė se ēfarė roli luan secili gjen dhe secila proteinė, pėr kėtė gjė do tė duhet njė punė disadhjetėvjeēare duke punuar me teknikėn e ciflės gjenetike.
Pėr tė ndėrtuar njė cifėl gjenetike tėnden mund tė ndjekėsh udhėzimet nė faqen e Patrick O Brown tė Universitetit Stanford nė Kaliforni i cili ishte ai qė krijoi ciflėn e parė gjenetike:
http://cmgm.stanford.edu/pbrown/mguide/index.html
Pėrgatiti
Alvin Ekmekēiu
- Bazuar nė materialet e gazetės suedeze Dagens Nyheter
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
|