Halloween (hellėuin) e ka prejardhjen nė kremtimin e ndėrrimit tė viteve tė kalendarit tė keltėve, natėn midis 31 tetorit dhe 1 nėntorit. Qė para 600 vjetėsh p.e.s populli Kelt mirėpriste nė kėtė mėnyrė muajt e errėta tė dimrit duke u ndarė nė tė njėtėn kohė nga periudha e lulėzuar e verės. Druidėt (lloj besimi) ia pėrkushtonin kėtė natė zotit tė tyre tė vdekjes Samhain. Gojėdhėna thotė se ai ka mbledhur shpirtrat e tė vdekurve tė 12 muajve qė kanė shkuar pasi qė i kanė larė mėkatet e tyre, dhe i ka dėrguar nė Parajsėn kelte.
Njerėzit mblidheshin nė kodrat mbi tokėn e tyre dhe duke ndezur zjarre tė mėdhenj pėrzenin shpirtrat e kėqij tė vitit qė shkoi. Mė pas shuanin pėrkohėsisht zjarrin nė vatrat e shtėpive tė tyre dhe pak mė vonė e ndiznin pėrsėri.
Kėshtu emri Halloween i ka rrėnjėt nė Europė. Kisha ua mori keltėve kėtė zakon gjatė rrjedhės sė kristianizimit. Qe At Gjergji i IV i cili nė vitin 837 e ringjalli 1 nėntorin duke e quajtur Dita e Tė Gjithė Shpirtrave. Pėr tė mos shtrembėruar shkakun e kremtimit tė Samhain-it kjo ditė ėshtė menduar tė jetė edhe e tė vdekurve.
Vetėm nė qindvjeēarin e 19 arriti Halloween tė kalonte Atlantikun pėr nė Amerikėn e Veriut sė bashku me pasardhėsit e keltėve, irlandezėt tė cilėt shtegtuan pėr atje pėr shkak tė kushteve tė kėqija tė jetesės. Atje ky zakon u pėrhap shpejt nė tė gjithė vendin, por gjatė kėsaj pėrhapjeje ndryshoi dukshėm. Kėshtu tashmė Halloween ka mė tepėr ngjashmėri me karnevalet sesa me zakonet e hershme.
Shenja dalluese e Halloween-ve ėshtė kungulli, e cila e ka prejardhjen nė SHBA. Por ama arsyeja e pėrdorimit tė kungullit me vrima me pamje tė jashtme tė frikshme dhe njėkohėsisht tė bukur rrjedh gjithashtu nga koha e Keltėve. Njė zuzar me emrin Jack O'Lantern duhej shkonte nė Ferr pas vdekjes sė tij. Por Djalli e ktheu mbrapsh duke i dhėnė me vete njė copė qymyri qė digjej, ta kishte gjatė rrugės. Jack'u e vendosi qymyrin brenda njė rrepe tė madhe dhe u nis drejt njė udhėtimi tė pafundtė meqėnėse nuk e lejuan tė futej nė asnjė mbretėri tė vdekurish. Pėr njerėzit ishte mėse e qartė qė rrepa me qymyrin brenda u shtinte frikėn para sė gjithash shpirtrave tė kėqij. Meqėnėse amerikanėt pėrdorėn kungullin nė vend tė rrepės, ai mbeti shenja dalluese e Halloween-ve.
Pėrgatiti
Alvin Ekmekēiu
Burimi: gjermanja Welt Der Wunder
Vė re! Respekto punėn tonė ! Mos pėrdor shkrimet e kėsaj reviste pa lejen tonė dhe pa vėnė nė dukje se puna e kujt ėshtė !
|